TZOB Lideri Bayraktar: “Üretici eserini TMO’ya satmak istiyor”
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, Türkiye’de ağır bir biçimde devam eden buğday ve arpa hasadına ait basın açıklaması yaptı. Bayraktar, çiftçi ve üreticilerin eserlerini düşük fiyat sunan tüccarlar yerine TMO’ya satmak istediğini lisana getirdi.
Açıklamasında, rekoltenin artmasının olumlu olduğunu lakin hür piyasada fiyatların düşük seyretmesiyle kimi bölgelerde sanayicilerin ve tüccarların çiftçiden eseri almak istememesi sonucunda çiftçilerin mağdur olduğunu da belirten Bayraktar, “Toprak Mahsulleri Ofisi hasadın bitmek üzere olduğu ve hasadın yeni başladığı bölgelerde randevu sisteminde yaşanan problemleri gidererek ivedilikle alım yapmalıdır. Hasadın başlamadığı bölgelerde ise önlemlerini almalıdır” değerlendirmesinde bulundu.
“Stok fazlası fiyatları düşürüyor”
Ülke genelindeki yağışların yetersiz olmasıyla buğday üretiminin düşük olduğunu kelamlarına ekleyen Bayraktar, “2022-2023 devrinde bilhassa Ekim-Ocak aylarında hatta Şubat ayının sonuna kadar yağışların ülke genelinde yetersiz olması, kuraklık kaygısı ve yurt dışı fiyatlarının düşük seyretmesi birinci 5 ayda 6,5 milyon ton buğday ithalatı gerçekleştirilmesine neden oldu. Öbür taraftan geçte olsa gümrük vergi oranlarının hasadın başlamasına sayılı günler kala, Mayıs ayı prestijiyle tekrardan yüzde 130’a çıkarılması buğday üretiminin ağır olduğu birçok bölgede depoların dolmasını engelleyemedi. Bu durum özgür piyasada fiyatların düşük seyretmesine neden oldu” diye konuştu.
“Fiyatlar bölgesel olarak kimi yerlerde maliyetin altında kalıyor”
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) alım fiyatını prim hariç makarnalık buğday için ton başına 9 bin lira, ekmeklik buğday için ton başına 8 bin 250 lira, arpa için ton başına 7 bin lira olarak açıkladığı bilgisini veren Bayraktar, şu tabirleri kullandı:
“TMO satış fiyatını makarnalık buğday için ton başına 10 bin 200 lira, ekmeklik buğday için 9 bin 350 lira ve arpa için 7 bin 725 lira olarak belirledi. Açıklanan bu fiyatlara karşın hür piyasada fiyatlar ortalama olarak; makarnalık buğday için ton başına 8 bin 79 lira, ekmeklik buğday için ton başına 6 bin 982 lira, arpa için ise ton başına 5 bin 697 lira düzeyindedir. Bu mevzuda Birliğimize ve Ziraat Odalarımıza çiftçilerimizden ağır şikâyetler geliyor. Özgür piyasadaki fiyatlar bölgesel olarak birtakım yerlerde maliyetin altında kalıyor, birtakım bölgelerde ise lakin maliyeti karşılıyor. Hiçbir esnaf, tüccar, alın teriyle konutuna ekmek götüren vatandaş maliyetine ya da ziyan ettiği bir işi yapmaz. Bu durum sürdürülebilir değildir ve çiftçinin üretimden uzaklaşmasına neden olmaktadır. Toprak Mahsulleri Ofisi hemen tesirli alım siyasetini güçlendirerek piyasaya da hâkimiyeti sağlamalıdır. Toprak Mahsulleri Ofisi süratli alım ve erken ödeme yaparak piyasa fiyatlarını yükseltmelidir. Üreticilerimizin lehine olacak formda, bu durum ivedilikle düzeltilmelidir. Bundan diğer dermanımız yoktur.”
“Üretici eserini TMO’ya satmak istiyor”
Bayraktar, müdahale alım fiyatlarının açıklanması ve Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı buğday ve arpa üreticilerine, kayıtlı üretim ölçüsü kadar tüm bölümlere yapılan satışlar için ton başına buğdayda bin lira, arpada ise 500 lira ek hububat üretim primi takviyesinin verilmesiyle hür piyasada fiyatların yükseleceği beklentisinin yerini bulamadığını lisana getirdi. Toprak Mahsulleri Ofisinin açıklanan fiyatlarının piyasayı hareketlendirdiğini de kelamlarına ekleyen Bayraktar, “Çiftçilerimiz eserini düşük fiyat veren tüccar yahut başka piyasa aktörleri yerine Toprak Mahsulleri Ofisine satmak istiyor. Lakin hasadın ağırlaştığı birçok bölgede çiftçilerimiz Toprak Mahsulleri Ofisinden randevu almakta sorun yaşıyor. Unutulmamalıdır ki çiftçinin hasat edilen eseri bekletme imkânı yok. Çiftçilerimizin birçoğu borçla üretim yapıyor ve borcunu kapatması gerekiyor. Toprak Mahsulleri Ofisi ivedilikle alım merkezlerini artırarak, gerekirse yığma olarak alım yapmalı ve çiftçilerimizi tüccarın insafına bırakmamalıdır. Ayrıyeten Toprak Mahsulleri Ofisine eser satma imkânı olan çiftçilerimizin hesabına 1 ay sonra değil de 15 gün içerisinde ödeme yapılırsa piyasada çiftçinin eserini yok kıymetine almak isteyen fırsatçılara mani olunacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
“Artan girdi fiyatları üreticiyi zorluyor”
Kurdaki artışa bağlı olarak girdi fiyatları daima artış gösterdiğini söyleyen Bayraktar, “Haziran ayında mazot fiyatları bir evvelki aya nazaran yüzde 23 artarken gübre fiyatları ortalama yüzde 4 civarında yükselmiştir. Maliyet artışlarını telafi edebilmek için üreticilerimiz bu dönem hasattan yeteri kadar gelir elde edemezse önümüzdeki dönem hububat üretiminden vazgeçecek üretim düşecektir. Üreticilerimizin önümüzdeki dönem için kâfi girdi temin edebilmesi, eserini bedelinden satıp kâfi para kazanmasına bağlıdır” açıklamasında bulundu.