Ucuz uçuş derken kara listeye dikkat

AYLİN RANA AYDİN – Havayolu seyahati giderek değerli hale gelirken uçak biletlerini daha ucuza getirmek için her geçen gün yeni bir prosedür deneniyor. Son olarak ‘skiplagging’ de denilen ve ‘atlama’ ya da ‘gizli kent bileti’ olarak da bilinen metodun sıkça tercih edildiği gündemde.

Bu prosedürle bir yolcu gitmek istediği kente direkt uçmak yerine, gitmek istediği kentten aktarma yapılan farklı bir bölgeye uçak bileti satın alıyor. Lakin yolcu kesin maksada uçmak yerine aktarma durağında limandan ayrılıyor. Ucuz bir yol olarak görülse de fark edildiği takdirde birçok yaptırımı var. Örneğin, uçuşun iptali, tasarruf edilen fiyatın yolcudan talep edilmesi ve yolcunun kelam konusu havayolları tarafından yasaklı listeye alınması üzere risklerin kelam konusu da olduğu tabir ediliyor.  

Rekabet artıyor

Enuygun.com Ticaret Yöneticisi Orkun Özkan, bu durumun yıllardır gündemde olduğunu belirterek, “Burada kritik olan nokta, havayolunun ilgili pazardaki siyaseti. Trafikten hisse almak isteyen havayolu aktarmalı uçuşlarını çok daha ucuza satabilir. Bütün havayolları bunu yapıyor” dedi.

Havayollarının ‘gizli kent bileti’ üzere sistemlere büsbütün karşı olduğunu lisana getiren Özkan, “Tüm tertipleri bu türlü uygulamalar yapmamaları konusunda uyarıyorlar. Keza acenteler de kurallara ahenk sağlıyor. Lakin kullanıcı çok daha ucuza uçak bileti bulduğu bir rotada bunu yapabilir. Bunu engelleyecek bir düzenek yok. Burada kullanıcılar için vize riski de var. Kullanıcının son nokta için vizeye sahip olması gerekiyor yoksa uçağa binemez” diye konuştu. Özkan, havayollarının bu türlü bir durumu tespit ettiği halde yolcuyu hiç uçurmama ya da kara liste protokolünü uygulayabileceğini söyledi.

İşte örnek bir rota

Konuyla ilgili olarak örnek bir uçuşu da inceledik. 7 Eylül’de Sao Paulo’dan direkt Doha’ya uçmak isteyen bir yolcunun 36.474 lira ödemesi gerekiyor. Lakin tıpkı tarihte, birebir havayoluyla Sao Paulo’dan Bangkok’a Doha aktarmalı bilet alırsa bunun fiyatı 27 bin lira. Yani bu yolcu Sao Paulo’dan Doha’ya uçtuktan sonra havalimanını terk edip seyahatin Bangkok ayağını iptal ederse Doha’ya 10 bin lira ucuza uçmuş oluyor. Havayolları aktarmalı yolcu çekerek ‘hub’ olmak isterken ‘gizli kent bileti’ üzere açıkların önüne geçmeye çalışıyor.

Tercihler vizesiz

Son periyottaki seyahat bilgilerine ait de bilgiler paylaşan Orkun Özkan, çoklukla son devirde vizesiz noktaların ön plana çıktığını söyledi. Bilhassa Mısır’da Şarm El-Şeyh, Hurgada üzere bölgelerin ilgi gördüğünü belirten Özkan, şöyle konuştu: “Balkanlar’daki vizesiz noktalar da kıymetini koruyor. Saraybosna hayli revaçta. Bakü’nün artan bir trafiği var. Kışa gerçek Dubai’de bir artış bekliyoruz. Körfez bölgesi, Suudi Arabistan’ın turizm açısından bir atılımı var.”

17 yaşındaki yolcuya 3 yıl yasak geldi

İngilizce’de ‘skiplagging’ ismi verilen ve atlama ya da ‘gizli kent bileti’ olarak da bilinen uygulama, direkt uçuştan daha düşük fiyatlı bir ilişkili uçuş rezervasyonu yaptırıp; uçuşun son ayağını uçmama biçiminde gerçekleşiyor. Genel olarak bu durum yasadışı olarak kabul edilmese de çok sayıda havayolu şirketi bu tekniğe adeta göz açtırmıyor.

ABD’nin en büyük havayolu şirketlerinden American Airlines geçen hafta bir seyahat sitesine bu tekniğe müsaade verdiği için dava açtı. Guardian gazetesinin haberine nazaran, davada American Airlines seyahat sitesi Skiplagged’i yolcuların aktarmalı uçuş için rezervasyon yaptırıp aktarma noktasından sonrasına uçmamasını sağladığı için aldatmaca yapmakla suçladı.

Zaten yolcuların da bu metotta karşılaşacağı çok önemli zorluklar var. Örneğin bagajlar varış noktasına nazaran etiketlendiği için bu tip bir prosedüre başvuran yolcu uçağa bagaj veremiyor. Guardian gazetesi geçen ay American Airlines’ın 17 yaşındaki bir yolcuyu Florida’dan aktarmalı olarak New York’a uçacakken aktarma noktası olan Kuzey Carolina’da uçuşunu sonlandırmak isteyince 3 yıl kara listeye aldığını yazdı.