Vücudundan geriye kalanlar yürek sızlattı! Uzaydan düşen kozmonotun son kelamları

Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Gözlerini dünyaya açtığında takvimler 16 Mart 1927’yi gösteriyordu. Moskova’da dünyaya gelen Vladimir Komarov, daha küçük yaşlardan itibaren matematiğe özel bir ilgi duymaya başladı. Babası, ailenin geçimini sağlamak için düşük fiyatlı işlerde çalışıyor, Komarov ise üvey kız kardeşiyle birlikte hayata tutunmaya çalışıyordu. Tüm maddi zorluklara karşın 8 yaşında ilkokula başladığında öğretmenleri ondaki sıra dışı durumun farkındaydı. Komarov matematiğe sırf ilgili değil birebir vakitte büyük bir sayısal zekaya da sahipti. Lakin 1939 yılına gelindiğinde Komarov’un da içinde olduğu milyonlarca kişinin hayatını değiştirecek birinci kurşun, kısa vakitte dünyayı bir defa daha tesiri altına aldı. İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte bilhassa Doğu Avrupa’da başlayan yangın, kısa müddette Sovyetler Birliği’ne (SSCB) sıçradı, Komarov üzere birçok çocuk sadece bir kere geldikleri bu dünyada çocukluklarını erteledi. Komarov’un başına gelenler ise tarih sayfalarında büyük bir hüzünle kendine yer buldu.

HAVACILIĞA İLGİ DUYMAYA BAŞLADI

Almanya’nın 22 Haziran 1941’de Sovyetler Birliği’ni işgal etmek gayesiyle başlattığı ve tarihin en büyük kara harekâtı olan Barbarossa Operasyonu ile birlikte küçük Komarov, okula veda etmek zorunda kaldı. Yetişkin erkeklerin cepheye gitmesi yüzünden oluşan iş gücü muhtaçlığını karşılamak için çocukların çalıştığı bir çiftlikte kendine iş bulan Komarov, bu periyotta havacılığa da büyük bir ilgi duymaya başladı.

Havacılıkla ilgili mecmuaları ve fotoğrafları toplamaya başlayan Komarov, 15 yaşında havacı olma hayalinin peşinden gitmeye karar verdi ve Zhukovsky Hava Kuvvetleri Mühendislik Akademisi’ne adım attı.

Savaş periyodunda okulu Sibirya’ya taşınan Komarov’un, tüm dünyayı yangın yerine çeviren savaşa verdiği birinci kurban babası oldu. 1945 yılında 20’li yaşlarının sonuna geldiğinde akademiden mezun olan Komarov, bir müddet daha eğitim gördükten sonra 1949 yılında teğmen rütbesiyle Sovyetler Birliği Hava Kuvvetleri’ne katıldı.

KOZMONOTLUK YOLU AÇILDI

Hassasiyeti ve uzmanlığıyla ün kazanarak pilotluk marifetlerini geliştiren Komarov, kısa müddet içinde üstlerinin ilgisini üzerine toplamayı başardı. İkinci Dünya Savaşı bittikten sonra dünya, çift kutuplu sisteme geçmişti. Soğuk Savaş sürecinde ABD ile rakip olan SSCB, düşmanını şaşırtacak bir adım atmaya hazırlanıyordu. SSCB’nin gayesi uzaya çıkmaktı. Pilot olmaktan öteki hiçbir şey düşünmeyen, hayatının geri kalanını havacılığa adamaya kararlı Komarov da bu emelle test edilecek 3 bin pilot adayından biriydi.

Kozmonot olmak için elemelere katılan Komarov, hayli nitelikli bir aday olsa da birinci etapta istenilen uzunluk, kilo ve yaş hududunu karşılayamadığı için kozmonot olarak vazife alacak ve tarihe geçecek az sayıdaki kişi ortasına giremedi. Ancak ilerleyen periyotta seçilmiş adaylardan biri yaşadığı sıhhat meseleleri sebebiyle ameliyat geçirince Komarov’a kozmonotluk yolu resen açılmış oldu.

İLK VAZİFESİNDE KUMANDAN OLDU

4 Ekim 1957 tarihi ‘uzay yarışı’nın en kıymetli tarihlerinden biri oldu. Sovyetler Birliği, Sputnik 1 uydusunu muvaffakiyetle fırlattığını duyurarak ezeli rakibi ABD’yi şaşkına çevirmiş ve tüm dikkatleri üzerine çekmişti.

12 Nisan 1961’de Yuri Gagarin ile birinci insanı uzaya çıkarmayı başaran SSCB, 1963 yılında da uzaya adım atan birinci bayan Valentina Tereşkova’nın misyonunu muvaffakiyetle tamamlamasıyla rakibi ABD’ye bu alanda büyük bir fark attı. Artık sıra birden fazla insanın vazife alacağı bir misyondaydı ve Komarov bu vazifenin kumandanı olmaya hazırlanıyordu.

Takvimler 12 Ekim 1964’ü gösterdiğinde Komarov komutasında gerçekleştirilecek olan Voshod 1 misyona başladı. Misyonda Komarov’a mühendis olan Konstantin Feoktistov ve hekim olan Boris Yegorov da eşlik ediyordu. Voshod 1 vazifesi muvaffakiyetle tamamlanmış Komarav ve takımı, Lenin nişanı ile SSCB kahramanı nişanları ile ödüllendirildi. Komarov, başarısı sebebiyle albaylığa terfi ettirildi.

SOYUZ 1 VE TRAJİK SON

SSCB uzay programı her geçen gün vites yükseltiyor ve maksadını daha da ileri taşıyordu. Artık yeni maksat beşerli bir Ay misyonuydu ve bu kapsamda Soyuz 1 programı başlatıldı. Soyuz 1 programında vazife alacak isimler Komarov, Yuri Gagarin ve Aleksey Leonov olarak belirlendi. Ancak Soyuz 1 programı olması gerekenden süratli ilerliyordu ve bu durum kimi aksaklıklara sebep olmuştu. Bunun nedeni, Soğuk Savaş yıllarında tesirini gösteren uzay yarışı nedeniyle ABD ile rekabet içinde olan Sovyetler Birliği’nin, Lenin’in doğum gününe özel bir kutlama yetiştirmek istemesiydi. Vazife, yanılgılar ve eksikliklere karşın gerçekleştirilecekti ve bu uçuşu Komarov yönetim edecekti.

23 Nisan 1967’de Soyuz 1, insansız bir uçuşla başarılı testi yapılmamış olduğu halde Komarov yönetiminde yörüngeye fırlatıldı. Uçuşun başından itibaren ortaya çıkan önemli arızalar, Soyuz 1’in beşerli uçuş için hazır olmadığını kanıtlamıştı. Yaşanan gelişmeler üzerine uzay aracının Sovyetler Birliği toprakları üzerinden geçtiği sırada indirilmesine karar verildi. Soyuz 1 atmosfere girdiğinde paraşüt sisteminde yaşanan arıza Komarov’un trajedisinin başlangıcı oldu. Komarov’un yedek paraşütünün ipleri de birbirine dolandığı için açılmadı. Tecrübeli kozmonot, kilometrelerce yükseklikten yere çakılarak feci biçimde hayatını kaybetti.

‘AİLEME ONLARI SEVDİĞİMİ SÖYLEYİN’

Teknik arızalar ve bağlantı kesintilerinin ortasında, Vladimir Komarov’un Soyuz 1’deki son anları hem dokunaklı vedalar hem de yürek burkan hüsranla doluydu. Komarov’un yer denetimiyle kurduğu son bağlantı sırasında söyledikleri aslında birçok şeyin farkında olduğunu ortaya çıkardı.

Deneyimli kozmonot, son anlarında Yuri Gagarin ile kurduğu temasta soğukkanlılığını koruyarak, “Aileme onları çok sevdiğimi söyle. Kapsülün içindeki ısı artıyor. Yavaş yavaş şuurumu kaybediyorum” diyecekti. İlerleyen devirde Türkiye’de bulunan ABD merkezli dinleme istasyonlarının, Komarov’un son anlarını kaydettiği ve “Beni bu berbat araca koyanlara lanet olsun” dediği de tez edilecekti.

Komarov’un vücudundan geriye kalanlar

ADI AY’DA DA YAŞIYOR

Ölümünün akabinde madalyalar ile ödüllendirilen Komarov’un vücudundan geriye kalanlar Moskova’ya defnedildi. Komarov’un ismi 1971’de keşfedilen bir Asteroid’e ve Ay’daki bir kratere verildi. 1 Ağustos 1971 tarihinde Apollo 15 mürettebatı tarafından Ay yüzeyine bırakılan ve üzerinde hayatını kaybeden astronot ve kozmonotların isminin yazıldığı alüminyum levhada Komarov’a da yer verildi.