‘Yol kenarları en hassas yerler’

ÇİĞDEM YILMAZ- Yaklaşık 1.5 ay evvel (6 Temmuz) Neyişçi, bölgedeki ormanların çarçabuk tutuşabilecek yanıcı hususlarla kaplı olduğunu söyledi ve gördüklerini anlattı: “Yol kenarlarına, Orman Genel Müdürlüğü çalışanları tarafından bırakılmış kuru kol, ibre artıkları, kolay tutuşabilecek gereçlerin bulunduğunu gördüm. Çam ağaçlarının kısımları kesilmiş, yol kenarına bırakılmış. Atılacak bir sigara izmariti büyük bir yangına neden olur. Bu kadar yanıcı maddeyi göz nazaran göre orada bırakıyorsanız o yangını kolay kolay söndüremezsiniz. Yangın makul bir güce uğradı mı uçakla falan söndüremezsiniz ya orman bitecek ya da rüzgâr bitecek ki o denli sönecek. Bunların hesabı sorulmadıkça da bu yangınlar çıkar. Yol kenarları en hassas yerler, 3-5 dakika içerisinde şiddetli bir yangın olabilir.”

Prof. Dr. Neyişçi, “Dozerle müdahale etmek yavaştır. En mantıklısı belirli arada karşı ateş başlatmak. Dozerle şerit açılıyor, yanıcı hususları sıyırıyorlar ve yangın o noktaya geldiğinde yanacak bir şey kalmıyor. Kolay ve dar bir şerit açarak kısa aralıklardaki rüzgâr tarafına zıt istikamette olan alanları yakmanız yangını denetim altına almak için daha faydalı” dedi.

SERVİLERLE RÜZGÂR PERDESİ…

Çanakkale’de 1994’te çıkan yangına dair hazırladıkları raporda buradaki yangınların en değerli nedeninin şiddetli rüzgâr olduğuna dikkat çeken Prof. Tuncay Neyişçi, şunları dedi: “40 yıldır bu ormanların rüzgâra karşı korunmuş olması gerekirdi. Bunu da servi ağaçlarıyla rüzgâr perdeleri yaparak koruyabilirdik. Rüzgârı engellediğiniz andan itibaren yangını yüzde 60 engellersiniz, şiddetini yüzde 60 düşürürsünüz. Orman Genel Müdürlüğü, ‘Burada rüzgâr var’ diyor ama  rüzgâra karşı tedbir almak bu kadar sıkıntı mu? Çanakkale Koru Dağları’nda 10 binlerce ağaçlandırma alanı rüzgâra karşı korunmuş değil. ‘Yangına Dirençli Orman Kurma İlkeleri’ kitabını yazdık. 1994 Çanakkale yangını örnek alarak şablonlar çizdik. Laboratuvar ortamında yaptığımız çalışmada, bilhassa servilerin güç yandığını bulduk. Ormanın altındaki ince kısım, kozalak ve ibreleri (kurumuş yaprakları) süpürün şayet ağaçlar belirli bir yükseklikteyse mazot dökseniz yakamazsınız. Tüm Türkiye’deki ormanların içindeki bu tıp yanıcıları, aslında bir helikopterin kirasıyla temizlersiniz. Bu kadar ucuz lakin yapılmamış, şayet bu yapılırsa, kasıt dışında yangın çıkma ihtimali yüzde 20’dir.”