İşitme kaybı için 2 milyon tarama

HANDE ATILGAN/ANKARA- İleri derece işitme kaybı, çocukları bağlantı ve eğitimin en kıymetli bileşeninden yoksun bırakıyor. Sıhhat Bakanlığı, bu kapsamda yenidoğanlar ve okul çocuklarına yönelik iki ayaklı ilerlettiği işitme taramalarında geçen yıl 2 milyona yakın çocuğa ulaştı. Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü (HSGM) bilgilerine nazaran, ülkede yılda doğan yaklaşık 1 milyon 100 bin bebekten her binde 2-3’ü ileri derecede işitme kaybıyla dünyaya gelirken, ağır bakım ünitelerindeki bebeklerde bu oran yüzde 4’e kadar yükseliyor. Ayrıyeten, çocukluk periyodunda geçirilen hastalıklar, kulak enfeksiyonları, kazalar ve kullanılan kimi ilaçlar nedeniyle bu oran binde 6’yı buluyor. Bu kapsamda erken teşhis için yürütülen Ulusal İşitme Tarama Programı da Yenidoğan İşitme Tarama Programı ve Okul Çağı İşitme Tarama Programı olmak üzere iki alt programla birlikte devam ediyor.

Altı ayda teşhis

HSGM’ye nazaran, Türkiye’de yıllık 1.800 yenidoğan ileri derecede işitme kaybı sebebiyle koklear implant kullanacak durumda doğuyor. 2022’de yenidoğanlara yönelik 81 vilayetteki 1.131 tarama merkezi ve 82 referans merkezinde 992 bin 401 bebeğe ulaşıldı, tarama oranı yüzde 95,8 oldu. Bebeklere -taburcu öncesi, birinci ay ve üçüncü ay kontrolleriyle- altı ayda teşhis konularak, anında rehabilitasyon imkanı ve bir yaşından itibaren de koklear implant seçeneği sunularak, akranları üzere bir çocukluk geçirmeleri talihi sağlanıyor.

İmplant bedelini devlet karşılıyor

Dünyada 750 bin, Türkiye’de ise yaklaşık 30 bin civarında kullanıcısı olan koklear implantlar, sesleri yükselterek kulağa ileten işitme aygıtlarının katkılarını bir adım ileri götürerek, seslerin ayırt edilmesi ve manalandırılması konusunda avantajlar sağlıyor. Her yaş kümesinden hasta için, ileri derece ve tek kulaktaki duyu kayıplarında tek metot olan bu implantların, takılmasına ait ameliyat ve birçok eser kümesi tümüyle devlet tarafından karşılanıyor. Hastalara yansıtılmayan maliyet ise 200 bin TL civarında.

Sınıf tekrarına sebep oluyor

Bebek ve çocuklarda işitme kaybı vaktinde teşhis edilmez ve erken rehabilitasyon programlarına alınmazlarsa, bu ruhsal ve toplumsal gelişimleri açısından geri kalmalarına yol açabiliyor. HSGM, tek taraflı işitme kayıplarında bile sınıf tekrarı oranının yüzde 37 olduğuna dikkat çekerek, “İşitme eğitim ve bağlantı için en kıymetli bileşendir. Okul periyodunda daha da kıymetli hale gelmektedir. Kalıcı işitme kaybı yaygınlığının okul-yaşı nüfusta binde 9’a yükseldiği bildirilmektedir” ikazını yapıyor. Okul çağı için 2015’te başlatılan taramalar kapsamında da 2022’de 1. sınıf seviyesindeki 1 milyon 108 bin 323 öğrenciye ulaşıldı.