Trabzon’da her yol sanata çıkar

Seray Şahinler – Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Beyoğlu ile başladığı Kültür Yolu Şenliği, Türkiye’ye yayılmaya devam ediyor. Kapadokya’nın ardından Trabzon’da bu yıl birincisi düzenlenen Sümela Kültür Yolu Şenliği başladı. 25 yere yayılan şenlikte stant, konser, sinema ve tiyatro gösterimleri ile söyleşiler yer alıyor. Şenlik kapsamında kentin tarihî ve turistik yerleri Sümela Kültür Yolu rotasına eklenmiş. Bu kapsamda Ganita Kıyısı, Trabzon Meydanı, Kızlar Manastırı ve Ayasofya’nın etkileyici atmosferinde görülebilecek stantlar var.

40 milyon yıllık öykü

Restorasyon çalışmalarının akabinde 2021 yılında ziyarete açılan tarihi Kızlar Manastırı’nda iki stant var. Letonya Büyükelçiliği’nin takviyesiyle Andris Zegners tarafından hazırlanan “Amberin Sırları” standı manastırın ikinci katında. Zegners, Letonya’nın kültürel mirasından ve öykülerinden yola çıkarak 40 milyon yıl evvel oluşmuş kehribar taşını mercek altına aldığı kareleri manastırın duvarlarına yansıyor. 19 adet büyük ölçekli taş kareleri manastırın tarihî atmosferiyle bütünleşerek geçmişten gelen bir cihan oluşturmuş. Kızlar Manastırı’nın alt katı ise “Akkase Ebru” standına ayrılmış.

Sümela efsanesi

Trabzon’un en değerli noktalarından olan Maçka’daki Sümela Manastırı efsanesi ise sanatçı Ebru Ceylan’ın yerleştirmesiyle tekrar yorumlanmış. Ganita Sahili’nde yer alan “Kutsal Damlalar” enstalasyonu tarihi M.S 4. YY’a uzanan manastırın ortasındaki ayazmadan sarkan su tanelerine referans veriyor. Efsaneye nazaran kutsal havuzdan çeşitli vakitlerde düşen iri su damlaları Trabzon’un bolluk ve rahmet dolu kaynaklarıyla birleşiyor. Ceylan bu mitten yola çıkarak, kentin çıkmaz kayalarında saklanmayı başarmış suyu, Karadeniz’e akıtarak Sümela mitini bugünle buluşturuyor. Birinci enstalasyon doğal su taşlarına eşlik eden damla formundaki cam döküm heykeller. Kıyı şeridinde yer alan heykel parçacıkları Trabzon’un güçlü su yollarını temsil ediyor ve her biri bir sonraki su taşına ışık verip yol gösteriyor. Yolun sonundaki heykel ise Sümela Manastırı’na işaret ederek ziyaretçileri suyun kaynağına çıkarıyor. İkinci enstalasyon ise projeye ismini veren kutsal damlalar. Suyun gücünü ve düzgünleştirici özelliğini işaret eden damlalar, efsanenin gizemli atmosferini bugünle birleştirmiş. Sümela Kültür Yolu’nun en ilgi çeken işlerinden biri…

Aynı hayalin izinde

Trabzon’un kent meydanında ise Cumhuriyet’in 100. yılı için tasarlanmış dijital bir proje var. “Bir Hayalin İnşası”, Mustafa Kemal Atatürk’e ilişkin fotoğraf karelerini yapay zekâ teknolojisiyle bir ortaya getiriyor. Cumhuriyet Müzesi’nden alınan binin üzerindeki karenin dijitale aktarılması sonucu üretilen görseller, Atatürk’ün 1937 yılında son Trabzon ziyaretinde yürüdüğü yollarda onun ruhuna ve anısına hürmet duruşu niteliğinde.

Trabzon bir müellif, şair ve ressam kenti. Osmanlı periyodunda eşsiz mirasa sahip, Cumhuriyet ile birlikte çağdaşlaşma yolundaki süreçte pek çok sanatçı çıkarmış. Bedri Rahmi Eyüboğlu, Oktay Rifat, Orhan Peker, Muzaffer Akyol, Tayfun Pirselimoğlu üzere pek çok pahaya sahip bir kent burası… Trabzon’un Kültür Yolu Festivali’nden beklentisi ise kentin bedellerine referans verecek, onların anılarını yaşatacak ve tarihteki yerini bugüne taşıyacak, bugün hayatta olanları ise kentle buluşturacak sanatkarların bu yola dahil edilmesi.

Sümela Kültür Yolu Şenliği 27 Ağustos’a kadar izlenebilir.

Letonyalı sanatçı Andris Zegners’in “Amberin Sırları” standına Kızlar Manastırı’nda düzenlenen dinletiler eşlik etti. 

35 kente yayılacak

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Kültür Yolu Festivali’nin 2028’e kadar Türkiye’nin 35 ile yayılacağını söyledi. Geçen yıl beş kentte 30 binden fazla sanatkarın iştirakiyle gerçekleştirilen şenliklerin 33 milyon bireye ulaştığını kaydeden Bakan Ersoy, mevcut kentlerdeki şenliklerin bundan sonra her yıl birebir tarihlerde yapılacağını kelamlarına ekledi.